Tapu Tahsis Belgesi Nedir ? Şartları Nelerdir ?

Tapu tahsis belgesi; tapu senedi olmayan ve belediye, il özel idareleri, hazine ve vakıflara ait taşınmazların üzerinde yer alan meskenler için verilen ve verildiği kişilere bir takım haklar tanıyan bir belgedir. Nitelik olarak bir nevi ön tapu belgesidir. Bu belge ile kamu arazilerinin ıslah planları uygulanıncaya kadar kaçak yapı sahiplerine güvence verilmektedir.

Bu belgenin verilmesi belirli şartlara tabi tutulmuş olup tapu senedi yerine de geçmemektedir. Yani kişiye bir mülkiyet hakkı verdiği söylenemez. Tapu tahsis belgesi, sahibine gayrimenkulü kullanma, başkalarına kiralayabilme ve kullandırabilme ve diğer kişilerin kullanmasını engelleyebilme hakları vermektedir. Ayrıca tapu tahsis belgesiyle sağlanan haklar mirasçılara da geçebilmektedir. Böylelikle hak sahibi kimsenin olası vefatı durumunda kişinin ailesinin evden atılması gibi bir durumun da önüne geçilmiştir.

Bu noktada akla gelen bir soru da ‘tapu tahsis belgesi başka kişilere devredilebilir mi’ sorusudur. Uygulamada tapu tahsis belgesinin noter huzurunda yapılan sözleşmelerle devredildiği görülmektedir. Ancak yukarıda da belirtildiği üzere bu işlem tapu devri gibi bir hukuki durum sağlamamaktadır. Zira; tapu tahsis belgesi sahibi kişi satışın sonrasında ilgili tapu tahsis belgesini başka bir 3. kişiye daha satabilecektir. Böylesi bir durumda da ilk alıcının satıcıdan tazminat hakkı bulunabileceğini söylemek gerekir.

Tapu tahsis belgesi, Belediyeler ve İl Özel İdareleri tarafından verilmektedir. Ayrıca bu belgenin verildiği, tapu sicilindeki beyanlar hanesine de işlenmektedir.

6306 sayılı Kanun uyarınca tapu tahsis belgeleri tapu senedine dönüştürülebilir. Ancak bunun bir takım şartları bulunmaktadır:

· Tapu tahsis belgesi sahibi kimsenin -vefat etmişse mirasçılarının veraset ilamı ile beraber- başvuru yapması gerekmektedir.

· Belediyenin sınırları dışında yer alan fakat imar mevzuatı gereği belediyelerin sorumluluğunda bulunan alanlarda belediyelere, diğer alanlarda ise valiliklere başvuru yapılmalıdır.

· Tapu tahsis belgesinin ilişkin olduğu taşınmazın turizm bölgesi, askeri bölge, TCDD’ye ayrılan alan, içme suyu havzası veya karayolları kamulaştırma sınırı alanı içinde olmaması gerekir.

· Tapu tahsis belgesi sahibinin başka bir tapu tahsis belgesinin bulunmaması gerekmektedir.

· Tahsise konu alan imar planları içerisinde konut alanı olarak kalmış ve kamu hizmetine ayrılmamış olmalıdır.

· Tahsise konu yer ile tescili istenen taşınmazın uyuştuğuna dair bilirkişi raporu alınmalıdır.

· 2981 sayılı Kanun uyarınca taşınmazın rayiç değerinin ve diğer masraf ile harçlarının ödenmiş olması gerekmektedir.

Tüm bu şartların sağlanmasına karşın ilgili belediye veya il özel idaresince tapu tahsis belgesinin tapuya dönüştürme işlemi yapılmazsa hak sahiplerinin idare mahkemelerinde dava açmaları gerekecektir.

Yazının sonunda belirtmek gerekir ki 31 Mayıs 2023 tarihinden sonra tapu tahsis belgelerinin tapu senedine dönüştürülme imkanı ortadan kalkacaktır. Bu tarih 19.04.2018 iken, 7139 sayılı Kanun’un 55. Maddesiyle 31.05.2023’e kadar uzatılmıştır. Dolayısıyla hak sahibi kimselerin tapu tahsis belgelerini tapu senedine dönüştürmek için bir an önce başvuru yapması gerekmektedir.

Av. Mehmet Berke ERYILMAZ